Pomocna dłoń - Technologie

Partycjonowanie dysków

2006-12-05 01:08:47

1. Wstęp

Jeżeli kupujemy komputer to może się okazać, że nasz dysk twardy nie będzie posiadał partycji, albo będzie miał jedną z naszym systemem operacyjnym (najczęściej Windows XP). W serwisie nie zrobili partycji to trudno. Zrobimy to sami.

Zacznijmy jednak od początku. Co to jest partycja? Jest to logiczny, wydzielony obszar dysku twardego, który może być sformatowany przez system operacyjny w odpowiednim systemie plików. Nasuwa się pytanie „Co to jest system plików?”. Jest to metoda przechowywania plików, zarządzania plikami, informacjami o tych plikach, tak by dostęp do danych w nich zgromadzonych był łatwy dla użytkownika systemu.

Partycjonowanie dysku brzmi dla niektórych jak termin, którego trzeba się bać. Jeżeli nigdy nie mieliśmy do czynienia z instalowaniem czy naprawianiem naszego systemu, to rzeczywiście można się przestraszyć. Jednak postaram się w poniższym artykule pokazać, że czynność ta nie jest taka straszna i trudna do przeprowadzenia przez nas. Tradycyjnie pokażę jak zabrać się za to w windowsie i linuksie.


2. Rodzaje partycji i najpopularniejsze systemy plików

• Istnieją trzy typy partycji:

a) podstawowe (primary) – mogą - choć wcale nie muszą - zawierać system operacyjny oraz pliki danych. Jeśli na dysku założono więcej niż jedną partycję podstawową, to tylko jedna z nich jest aktywna. Właśnie z niej ładowany jest system operacyjny.
b) rozszerzone (extended) – Drugi typ partycji - rozszerzona - sam w sobie nie zawiera danych. Aby zapisywać na niej jakiekolwiek pliki, trzeba najpierw założyć w jej obrębie jeden lub więcej dysków logicznych, a następnie je sformatować. Różne dyski logiczne mogą zawierać odmienne systemy plików.
c) logiczne


Rys.1 Podział dysku


Każdy dysk twardy może zawierać maksymalnie cztery partycje podstawowe albo do trzech partycji podstawowych i jedną rozszerzoną. Ta ostatnia może być dalej dzielona na w zasadzie dowolną liczbę partycji logicznych, traktowanych jak zupełnie osobne napędy dysków. Taka wiedza o dyskach i partycjach w tej chwili nam wystarczy.
Przejdźmy do omówienia najpopularniejszych systemów plików jakie możemy zastosować na naszych partycjach.

• Najpopularniejsze systemy plików

a) NTFS – (Windows) - New Technology File System, w wolnym tłumaczeniu "system plików nowej generacji. Zawiera listy kontroli dostępu (ACL) i dziennik operacji dyskowych (journal). Nie posiada ograniczenia systemu plików FAT, dotyczącego maksymalnego rozmiaru pojedynczego pliku (do 1GB -> FAT16 i 4GB -> FAT32), co umożliwia na przykład przechowanie obrazu płyty DVD na dysku twardym, bez dzielenia go na mniejsze pliki. Potrafi także szyfrować pliki i katalogi, oraz kompresować dane „wlocie”. Standardowy system plików systemu Microsoft Windows NT i jego następców (Windows 2000, Windows XP i Windows Server 2003).

b) FAT32 – (Windows) - Odmiana systemu plików FAT, po raz pierwszy zastosowany w systemie operacyjnym Windows 95 OSR2, następca FAT16. Wielkość partycji obsługiwanej w tym systemie plików nie może przekroczyć 124,55GB. Maksymalny rozmiar pliku to 4 GB. System ten został wyparty przez NTFS

c) ext3 - (Linuks) - to nowoczesny system plików oparty na ext2. Jest to domyślny system plików w większości dystrybucji systemu GNU/Linux opartych na jądrze 2.4 oraz nowszych. Posiada dokładny zapis zmian na dysku co w razie nagłego wyłączenia systemu umożliwia szybsze przywrócenie spójności systemu plików niż ext2. Inną zaletą tego systemu plików jest duże bezpieczeństwo danych. Przy domyślnym rozmiarze bloku (4 kB) obsługuje partycje o wielkości do 16384 GB i pliki o wielkości do 2048 GB. Nazwy plików mogą mieć 255 znaków długości.

Skoro wiemy już jakie są podstawowe i najczęściej używane systemy plików przejdźmy do celu naszego artykułu czyli jak podzielić nasz dysk korzystając z różnych narzędzi.

 

3. Partycjonowanie za pomocą narzędzi systemu Windows XP

Najpierw musimy się dostać do naszego centrum zarządzania dyskami. W tym celu wykonujemy następujące czynności: Start -> Ustawienia -> Panel Sterowania -> Narzędzia Administracyjne -> Zarządzanie Komputerem. Pojawi nam się okno do zarządzania podstawowymi funkcjami naszego komputera. Z lewej strony na samym dole mamy taki element jak Zarządzanie dyskami. Po kliknięciu tego pojawi nam się struktura naszego dysku z partycjami i informacjami o nich.


Rys.2 Zarządzanie dyskami w systemie Windows


Aby utworzyć nową partycję lub dysk logiczny na dysku podstawowym
:

1. W oknie Zarządzanie dyskami wykonaj jedną z poniższych procedur, a następnie przejdź do punktu 2:
• Aby utworzyć nową partycję, kliknij prawym przyciskiem myszy nieprzydzielone miejsce na dysku podstawowym, na którym chcesz utworzyć partycję, a następnie kliknij polecenie Nowa partycja.
• Aby utworzyć nowy dysk logiczny w partycji rozszerzonej, kliknij prawym przyciskiem myszy wolne miejsce w partycji rozszerzonej, w którym chcesz utworzyć dysk logiczny, a następnie kliknij polecenie Nowy dysk logiczny.
2. W Kreatorze nowych partycji kliknij przycisk Dalej.
3. Kliknij typ partycji, którą chcesz utworzyć (Partycja podstawowa, Partycja rozszerzona lub Dysk logiczny), a następnie kliknij przycisk Dalej.
4. Określ rozmiar partycji w polu Rozmiar partycji w MB, a następnie kliknij przycisk Dalej.
5. Zadecyduj, czy chcesz przypisać literę dysku ręcznie, pozwolić na automatyczne przypisanie litery dysku przez system, czy też nie chcesz przypisywać litery dysku do nowej partycji lub dysku logicznego, a następnie kliknij przycisk Dalej.
6. Za pomocą jednej z następujących procedur określ opcje formatowania, których chcesz używać:
• Jeśli nie chcesz formatować partycji, kliknij opcję Nie formatuj tej partycji, a następnie kliknij przycisk Dalej.
• Jeśli chcesz sformatować partycję, kliknij opcję Formatuj tę partycję z następującymi ustawieniami, a następnie wykonaj następującą procedurę w oknie dialogowym Formatuj:
a. W polu Etykieta woluminu wpisz nazwę woluminu. Zauważ, że ten krok jest opcjonalny.
b. W polu System plików kliknij system plików, którego chcesz używać.

Można zmienić rozmiar jednostki alokacji dysku, a następnie określić, czy ma zostać przeprowadzone szybkie formatowanie, lub włączyć kompresję plików i folderów w woluminach NTFS.
Kliknij przycisk Dalej.
7. Potwierdź, że wybrane opcje są prawidłowe, a następnie kliknij przycisk Zakończ.

Nowa partycja lub dysk logiczny zostanie utworzony i pojawi się na odpowiednim dysku podstawowym w oknie Zarządzanie dyskami. Jeśli w punkcie 6 została wybrana opcja formatowania woluminu, rozpocznie się proces formatowania.

Aby usunąć partycję lub dysk logiczny:

1. W oknie Zarządzanie dyskami kliknij prawym przyciskiem myszy partycję lub dysk logiczny, który chcesz usunąć, a następnie kliknij polecenie Usuń partycję lub Usuń dysk logiczny.
2. Po wyświetleniu monitu o usunięcie partycji lub dysku logicznego kliknij przycisk Tak. Partycja lub dysk logiczny zostaną usunięte.

 

4. Partycjonowanie za pomocą narzędzia Acronis Disk Director Suite

Oczywiście jak można się domyśleć narzędzia dostarczone z naszym Windows’em rzadko spełniają nasze oczekiwania. Służą one jedynie do podstawowych rzeczy związanych z celem ich przeznaczenia. Dlatego bardzo często korzystamy z zewnętrznych programów umożliwiających dużo większe możliwości.
Jeżeli chodzi o partycjonowanie dysków to każdy na pewno zna program Partition Magic firmy Symantec Corporation. Korzystając jednak z własnych doświadczeń dotyczących serwisowania mogę polecić program firmy Acronis: Disk Direktor Suite. Jest to pakiet narzędzi zawierający w sobie kilka narzędzi, a najbardziej nas interesujący jest:
Acronis Partition Expert – który pozwala na modyfikowanie rozmiaru, przesuwanie, dzielenie i łączenie partycji bez utraty danych


Rys.3 Acronis Partition Expert

 

 

Narzędzie jest oczywiście płatne, lecz jeżeli na serio zajmujemy się serwisowaniem komputerów PC to warto wydać trochę pieniążków i mieć bardzo profesjonalne narzędzie. Program jest bardzo intuicyjny w obsłudze i oferuje przyjemny interfejs graficzny. Możemy ściągnąć sobie wersję trial programu (www.acronis.com) i pobawić się nim, poznając jego zalety.


5. Partycjonowanie za pomocą linuksa.

Spróbuje teraz pokazać jak wziąć się za partycjonowanie dysku w systemie Linuks. Otóż w zasadzie w każdej dystrybucji linuksa mamy do dyspozycji program - komendę cfdisk. Jest to narzędzie podobne do znanego nam ze starych windowsów fdisk’a (które również występuje w linuksach). cfdisk jest oparty na fdisk’u linuksowym, oferując nam interfejs graficzny. Posiada on takie same funkcje jak opisywany wcześniej menadżer dysków systemu Windows ale tym co go różni jest obsługa wszystkich typów plików jakie możemy zastosować na naszych partycjach. Zacznijmy więc partycjonować…


Rys.4 cfdisk


1. Tworzenie swap’a:
Swap jest to partycja wymiany dla plików tymczasowych. Wielkość tej partycji oblicza się zasadniczo - RAM x 2, np. 128 x 2 = 256MB, lecz jeżeli masz, np. 512 to nie potrzebujesz 1024MB swapa, starczy w zupełności 300-400mb.

a) Gdy juz jesteśmy w menu głównym wybieramy strzałkami klawiatury (góra i dół) "FREE SPACE" (wolne miejsce), następnie wybieramy strzałkami (lewo, prawo) opcję "NEW" (która znajduje się na dolnym panelu) i naciskamy Enter.
b) Program zapyta się czy ma to być partycja "Primary", czy "Logical" – wybieramy "Primary" i potwierdzamy klawiszem Enter.
c) Po potwierdzeniu zostaniemy zapytani o wielkość partycji wymiany (powyżej napisałem ja możemy to obliczyć), wpisujemy odpowiednią wartość.
d) Następnie program zapytam nas czy partycja ma znajdować się na początku "Beginning", czy na końcu dysku "End", wybieramy "Beginnig".
e) Teraz powinniśmy zobaczyć nową partycję - Linux, musimy nadać jej jeszcze typ. Wybieramy strzałkami (góra, dół) nowo stworzoną partycję, po czym strzałkami (lewo, prawo) "TYPE" i Enter.
f) Wyświetli nam się lista, naciskamy klawisz, aby ją przewinąć, wpisujemy 82 (numer partycji Swap na liście) i zatwierdzamy.
g) Ostatnią rzeczą jaką musimy wykonać, jest zapisanie. Wybieramy więc klawiszami (lewo prawo) "WRITE", zatwierdzamy, następnie gdy zostaniemy zapytani czy jesteśmy pewni, wpisujemy "yes" i Enter. Wszystkie dotychczasowe ustawienia zostaną zapisane, a partycja Swap zostanie utworzona. Gdy utworzymy partycję wymiany, to zabieramy się za utworzenie partycji głównej (/).

2. Tworzenie partycji głównej:
Na partycji głównej instalować będziemy Linuksa, programy, gry. Tworzenie partycji głównej jest wręcz analogiczne do tworzenia partycji Swap, jedyną różnicą jest to, że jej numerem jest 83, a nie 82. Partycja główna może mieć dowolną wielkość.

a) Następnie ustawiamy, aby partycja główna była bootowalna (żeby ona uruchamiała się jako pierwsza z partycji) - wybieramy klawiszami (góra, dół) partycję główną, po czym klawiszami (lewo, prawo) "Bootable", zatwierdzamy klawiszem Enter.
b) Następnie zapisujemy - wybieramy więc klawiszami (lewo prawo) "WRITE", zatwierdzamy, następnie gdy zostaniemy zapytani czy jesteśmy pewni, wpisujemy "yes" i Enter. To już jest koniec tworzenia partycji, jeszcze tylko klawiszami (lewo, prawo) wybieramy "QUIT".

 

6. Podsumowanie

Opisane metody jak i programy traktują o problemie partycjonowania dysków w sposób podstawowy, pozwalający podzielić nasz dysk według uznania w najszybszy i najprostszy sposób. Partycjonowanie jest bowiem zadaniem bardzo złożonym, które może, przy nieodpowiednim dzieleniu dysku, doprowadzić do utraty tablicy partycji lub nawet do całkowitej utraty danych. Dlatego zanim zabierzemy się do takich rzeczy jak partycjonowanie powinniśmy przeczytać nie tylko ten artykuł ale 10 innych. Powodzenia!

Łukasz Skierski

Komentarze
Redakcja dlaStudenta.pl nie ponosi odpowiedzialności za wypowiedzi Internautów opublikowane na stronach serwisu oraz zastrzega sobie prawo do redagowania, skracania bądź usuwania komentarzy zawierających treści zabronione przez prawo, uznawane za obraźliwie lub naruszające zasady współżycia społecznego.
  • Re: Darmowa alternatywa dla Partition Magic: GParted [0]
    Odpowiedź na: Darmowa alternatywa dla Partition Magic: GParted
    ja
    2008-08-18 20:58:48
    dokładnie, gparted daje radę:P
  • Darmowa alternatywa dla Partition Magic: GParted [1]
    laaz
    2007-11-04 01:47:00
    Osobiście polecam linuksowy GParted - programik można ściągnąć w postaci bootowalnego CD, działa niemal dokładnie tak jak Partition Magic, bardzo podobny, przyjazny interfejs graficzny :)
Zobacz także
Biznes dla młodych
Biznes dla młodych. Od czego zacząć przygodę z własną firmą?

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej to marzenie wielu młodych osób, ale skąd wiedzieć, jak zacząć?

oferta komÃłrkowa dla studenta
Telefon dla studenta - jaka oferta komórkowa będzie najlepsza?

Niezależenie od tego, czy jesteś na początku swojej przygody ze studiami, czy masz już za sobą niejedną sesję, zadbaj o wygodną i opłacalną ofertę komórkową z dużym pakietem danych!

gadÅźety na walentynkowy prezent
Niebanalne gadżety na walentynkowy prezent!

Te urządzenia nie tylko ułatwiają życie, ale również wprowadzają nutę luksusu i nowoczesności.

Polecamy
telewizor na ścianie
Jak powiesić telewizor na płycie gipsowo-kartonowej? Warszawa

Jak zamontować telewizor na płycie gipsowo-kartonowej, żeby nie uszkodzić ściany i stabilnie przymocować sprzęt?

fluorescencja
Czym jest i na czym polega fluorescencja?

Zjawisko to znajduje zastosowanie m.in. przy sekwencjonowaniu DNA oraz badaniu procesów wewnątrzkomórkowych.

Ostatnio dodane
Biznes dla młodych
Biznes dla młodych. Od czego zacząć przygodę z własną firmą?

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej to marzenie wielu młodych osób, ale skąd wiedzieć, jak zacząć?

oferta komÃłrkowa dla studenta
Telefon dla studenta - jaka oferta komórkowa będzie najlepsza?

Niezależenie od tego, czy jesteś na początku swojej przygody ze studiami, czy masz już za sobą niejedną sesję, zadbaj o wygodną i opłacalną ofertę komórkową z dużym pakietem danych!